|| క్షురికోపనిషత్ ||
కైవల్యనాడీకాంతస్థపరాభూమినివాసినం |
క్షురికోపనిషద్యోగభాసురం రామమాశ్రయే ||
ఓం సహనావవతు || సహ నౌ భునక్తు || సహ వీర్యం కరవావహై ||
తేజస్వినావధీతమస్తు మా విద్విషావహై ||ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ||
ఓం క్షురికాం సంప్రవక్ష్యామి ధారణాం యోగసిద్ధయే |
యం ప్రాప్య న పునర్జన్మ యోగయుక్తస్య జాయతే || 1 ||
వేదతత్త్వార్థవిహితం యథోక్తం హి స్వయంభువా |
నిశ్శబ్దం దేహమాస్థాయ తత్రాసనమవస్థితః || 2 ||
కూర్మోఙ్ఞాన నీవ సంహృత్య మనో హృది నిరుధ్య చ |
మాత్రాద్వాదశయోగేన ప్రణవేన శనైః శనైః || 3 ||
పూరయేత్సర్వమాత్మానం సర్వద్వారం నిరుధ్య చ |
ఉరోముఖకటిగ్రీవం కిఞ్ఛద్భూదయమున్నతం || 4 ||
ప్రాణాన్సంధారయేత్తస్మినాసాభ్యంతరచారిణః |
భూత్వా తత్ర గతః ప్రాణః శనైరథ సముత్సృజేత్ || 5 ||
స్థిరమాత్రాదృఢం కృత్వా అంగుష్ఠేన సమాహితం |
ద్వే గుల్ఫే తు ప్రకుర్వీత జంఘేచైవ త్రయస్త్రయః || 6 ||
ద్వే జానునీ తథోరుభ్యాం గుదే శిశ్నే త్రయస్త్రయః |
వాయోరాయతనం చాత్ర నాభిదేశే సమాష్రయేత్ || 7 ||
తత్ర నాడీ సుషుమ్నా తు నాడీభిర్బహుభిర్వృతా ||
అణు రక్తశ్చ పీతాశ్చ కృష్ణాస్తామ్రా విలోహితాః || 8 ||
అతిసూక్ష్మాం చ తన్వీం చ శుక్లాం నాడీం సమాష్రయేత్ |
తత్ర సంచారయేత్ప్రాణానూర్ణనాభీవ తంతునా || 9 ||
తతో రక్తోత్పలాభాసం పురుషాయతనం మహత్
దహరం పుణ్డరీకం తద్వేదాంతేషు నిగద్యతే || 10 ||
తద్భిత్త్వా కణ్ఠమాయాతి తాం నాడీం పూరయన్యతః |
మనసస్తు క్షురం గృహ్య సుతీక్ష్ణం బుద్ధినిర్మలం || 11 ||
పాదస్యోపరి యన్మధ్యే తద్రూపం నామ కృంతయేత్ |
మనోద్వారేణ తీక్ష్ణేన యోగమాశ్రిత్య నిత్యశః || 12 ||
ఇంద్రవజ్ర ఇతి ప్రోక్తం మర్మాంగానుకీర్తనం |
తద్ధ్యానబలయోగేన ధారణాభిర్నికృంతయేత్ || 13 ||
ఊర్వోర్మధ్యే తు సంస్థాప్య మర్మప్రాణవిమోచనం |
చతురభ్యాసయోగేన ఛిందెదనభిషంగితః ||14 ||
తతః కణ్ఠాంతరే యోగీ సమూహన్నాడీ సంచయం |
ఏకోత్తరం నాడిశతం తాసాం మధ్యే వరాః స్మృతాః || 15 ||
సుషుమ్నా తు పరే లీనా విరజా బ్రహ్మరూపిణీ |
ఇడా తిష్ఠతి వామేన పింగళా దక్షిణేన చ || 16 ||
తయోర్మధ్యే వరం స్థానం యస్తం వేద స వేదవిత్ |
ద్వాసప్తతిసహస్రాణి ప్రతినాడీషు తైతిలం || 17 ||
ఛిద్యతే ధ్యానయోగేన సుషుమ్నైకా న ఛిద్యతే |
యోగనిర్మలధారేణ క్షురేణా౭నలవర్చసా || 18 ||
ఛిందేన్నాడీశతం ధీరః ప్రభావాదిహ జన్మని |
జాతీపుష్పసమాయోగైర్యథా వాస్యతి తైతిలం || 19 ||
ఏవం శుభాశుభైర్భావైః సా నాడీతి విభావయేత్ |
తద్భావితాః ప్రపద్యంతే పునర్జన్మవివర్జితాః || 20 ||
తపోవిజితచిత్తస్తు నిశ్శబ్దం దేహమాస్థితః |
నిస్సంగం తత్త్వయోగఙ్గానిరపేక్షః శనైః శనైః || 21 ||
పాశం ఛిత్త్వా యథా హంసో నిర్విషంగం ఖముత్క్రమేత్ |
ఛిన్నపాషస్తథా జీవః సంసారం తరతే సదా || 22 ||
యథా నిర్వాణకాలే తు దీపో దగ్ధ్వా లయం వ్రజేత్ |
తథా సర్వాణి కర్మాణి యోగీ దగ్ధ్వా లయం వ్రజేత్ || 23 ||
ప్రాణాయామసుతీక్ష్ణేన మాత్రాధారేణ యోగవిత్ |
వైరాగ్యోపలఘృష్టేన ఛిత్త్వా తం తు న బధ్యతే || 24 ||
అమృతత్వం సమాప్నోతి యదా కామాత్స ముచ్యతే |
సర్వేషణావినిర్ముక్తశ్ఛిత్త్వా తం తు న బధ్యత ఇత్యుపనిషత్ ||
ఓం సహ నావవతు || సహ నౌ భునక్తు || సహ వీర్యం కరవావహై ||
తేజస్వినావధీతమస్తు మా విద్విషావహై ||ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ||
|| ఇతి క్షురికోపనిషత్సమాప్తా ||
