యన్మౌనవ్యాఖ్యయా మౌనిపటలం క్షణమాత్రత: |
మహామౌనపదం యాతి స హి మే పరమా గతి: ||
ఓం సహ నావవతు | సహ నౌ భునక్తు | సహ వీర్యం కరవావహై |
తేజస్వినావధీతమస్తు మా విద్విషావహై || ఓం శాంతి: శాంతి: శాంతి: ||
ఓం బ్రహ్మావర్తే మహాభాండీరవటమూలే మహాసత్రాయ సమేతా మహర్షయ: శౌనకాదయస్తే హ
సమిత్పాణయ: తత్త్వ జిజ్ఞాసవో మార్కండేయం చిర జీవినం ఉపసమేత్య పప్రచ్ఛుః కేన త్వం చిరం జీవసి కేన వానందమనుభవసీతి | పరమరహస్యశివ తత్త్వజ్ఞానేనేతి స హోవాచ | కిం
తత్ పరమ రహస్య శివతత్త్వజ్ఞానమ్ | తత్ర కో దేవ: | కే మంత్రా: | కో జప: | కా ముద్రా | కా
నిష్ఠా | కిం తత్ జ్ఞానసాధనమ్ | క: పరికర: | కో బలి: | క: కాల: | కిం తత్స్థానమితి | స
హోవాచ | యేన దక్షిణాముఖ: శివోఽపరోక్షీకృతో భవతి తత్ పరమ రహస్య శివ తత్త్వజ్ఞానమ్
| య: సర్వోపరమే కాలే సర్వానాత్మన్యుపసంహృత్య స్వాత్మానందసుఖే మోదతే ప్రకాశతే వా స
దేవ: | అత్రైతే మంత్ర రహస్య శ్లోకా భవంతి |
మేధా దక్షిణామూర్తి మంత్రస్య | బ్రహ్మా ఋషి: | గాయత్రీ ఛంద: |
దేవతా దక్షిణాస్య: | మంత్రేణాంగన్యాస: ||
ఓం ఆదౌ నమ ఉచ్చార్య తతో భగవతే పదం |
దక్షిణేతి పదం పశ్చాన్మూర్తయే పదముద్ధరేత్ || ౧ ||
అస్మచ్ఛబ్దం చతుర్థ్యంతం మేధాం ప్రజ్ఞాం పదం వదేత్ |
సముచ్చార్య తతో వాయుబీజం చ్ఛం చ తత: పఠేత్ |
అగ్నిజాయాం తతస్త్వేష చతుర్వింశాక్షరో మను: || ౨ ||
స్ఫటిక రజత వర్ణం మౌక్తికీం అక్షమాలాం అమృతకలశవిద్యాం జ్ఞానముద్రాం కరాగ్రే | దధతమురగకక్ష్యం చంద్రచూడం త్రినేత్రం
విధృత వివిధభూషం దక్షిణామూర్తిమీడే || ౩ ||
మంతేణ న్యాస: ||
ఆదౌ వేదాదిముచ్చార్య స్వరాద్యం సవిసర్గకం |
పంచార్ణం తత ఉద్ధృత్య అంతరం సవిసర్గకం |
అంతే సముద్ధరేత్తారం మనురేష నవాక్షర: || ౪ ||
ముద్రాం భద్రార్థదాత్రీం స పరశుహరిణం బాహుభిర్బాహుమేకం జాన్వాసక్తం దధానో భుజగబిలసమాబద్ధకక్ష్యో వటాధ: | ఆసీనశ్చంద్రఖండ ప్రతిఘటిత జటాక్షీరగౌర: త్రినేత్రో
దద్యాదాద్యః శుకాద్యైర్మునిభిరభివృతో భావశుద్ధిం భవో న: || ౫ ||
మంతేణ న్యాస: బ్రహ్మరిన్యాస: -
తారం బ్రూంనమ ఉచ్చార్య మాయాం వాగ్భవమేవ చ |
దక్షిణాపదముచ్చార్య తత: స్యాన్మూర్తయే పదమ్ || ౬ ||
జ్ఞానం దేహి పదం పశ్చాద్వహ్నిజాయాం తతో న్యసేత్ |
మనురష్టాదశార్ణోఽయం సర్వమంత్రేషు గోపిత: || ౭ ||
భస్మవ్యాపాండురంగః శశిశకలధరో జ్ఞానం రుద్రాక్షమాలా
వీణాపుస్తైర్విరాజత్కరకమలధరో యోగపట్టాభిరామ: |
వ్యాఖ్యాపీఠే నిషణ్ణో మునివరనికరై: సేవ్యమాన: ప్రసన్న:
సవ్యాల: కృత్తివాసాః సతతమవతు నో దక్షిణామూర్తిరీశ: || ౮ ||
తారం పరం రమాబీజం వదేత్సాంబశివాయ చ |
తుభ్యం చానలజాయాం మనుర్ద్వాదశవర్ణక: || ౯ ||
వీణాం కరై: పుస్తకం అక్షమాలాం బిభ్రాణమభ్రాభగలం వరాఢ్యం |
ఫణీంద్రకక్ష్యం మునిభి: శుకాద్యై: సేవ్యం వటాధ: కృతనీడమీడే || ౧౦ ||
విష్ణూ ఋషి: అనుష్టుప్ ఛంద: | దేవతా దక్షిణాస్య:
మంత్రేణ న్యాస: |
తారం నమో భగవతే తుభ్యం వటపదం తత: |
మూలేతి పదముచ్చార్య వాసినే పదముద్ధరేత్ || ౧౧ ||
ప్రజ్ఞామేధాపదం పశ్చాదాదిసిద్ధిం తతో వదేత్ |
దాయినే పదముచ్చార్య మాయినే నమ ఉద్ధరేత్ || ౧౨ ||
వాగీశాయ తత: పశ్చాన్మహాజ్ఞానపదం తత: |
వహ్నిజాయాం తతస్త్వేష ద్వాత్రింశద్వర్ణకో మను: |
ఆనుష్టుభో మంత్రరాజ: సర్వమంత్రోత్తమోత్తమ: || ౧౩ ||
lనం ||
ముద్రా పుస్తక వహ్ని నాగవిల సద్బాహుం ప్రసన్నానం
ముక్తాహార విభూషణం శశికలా భాస్వత్ కిరీటోజ్జ్వలం |
అజ్ఞానాపహం ఆదిం ఆదిగిరాం అర్థం భవానీపతిం
న్యగ్రోధాంత నివాసినం పరగురుం ధ్యాయాం అభీష్టాప్తయే || ౧౪ ||
మౌనముద్రా ||
సోఽహమితి యావదాస్థితి: సనిష్ఠా భవతి |
తదభేదేన మంత్రామ్రేడనం జ్ఞానసాధనం |
చిత్తే తదేకతానతా పరికర: | అంగచేష్టార్పణం బలి: |
త్రీణి ధామాని కాల: | ద్వాదశాంతపదం స్థానమితి |
తే హ పున: శ్రద్దధానాస్తం ప్రత్యూచు: |
కథం వాఽస్యోదయ: | కిం స్వరూపం | కో వాఽస్యోపాసక ఇతి |
స హోవాచ |
వైరాగ్యతైలసంపూర్ణే భక్తివర్తి సమన్వితే |
ప్రబోధపూర్ణే తి జ్ఞప్తిదీపం విలోకయేత్ || ౧౫ ||
మోహాంధకారే ని:సారే ఉదేతి స్వయమేవ హి |
వైరాగ్యమరణిం కృత్వా జ్ఞానం కృత్వోత్తరారణిం || ౧౬ ||
గాఢతామిస్రసంశాత్యై గూడమర్థం నివేదయేత్ |
మోహభానుజసంక్రాంతం వివేకాఖ్యం మృకండుజం || ౧౭ ||
తత్త్వావిచారపాశేన బద్ధం ద్వైతభయాతురం |
ఉజ్జీవయన్నిజానందే స్వస్వరూపేణ సంస్థిత: || ౧౮ ||
శేముషీ దక్షిణా ప్రోక్తా సా యస్యాభీక్షణే ముఖం |
దక్షిణాభిముఖ: ప్రోక్త: శివోఽసౌ బ్రహ్మవాదిభి: || ౧౯ ||
సర్వాదికాలే భగవాన్విరించి రూపాస్యైన సర్గసామర్థ్యమాప్య |
తుతోష చిత్తే వాంఛితార్థాశ్చ లబ్ధ్వా ధన్య: సోపాస్యోపాసకో భవతి ధాతా || ౨౦ ||
య ఇమాం పరమ రహస్య శివతత్త్వ విద్యామధీతే స సర్వపాపేభ్యో ముక్తో భవతి |
య ఏవం వేద స కైవల్యం అనుభవతి ఇతి: ఉపనిషత్ ||
ఓం సహ నావవతు | సహ నౌ భునక్తు | సహ వీర్యం కరవావహై |
తేజసవినావధీతమస్తు మా విద్విషావహై || ఓం శాంతి: శాంతి: శాంతి: ||
|| ఇతి దక్షిణామూర్తి ఉపనిషత్ సంపూర్ణం ||
మహామౌనపదం యాతి స హి మే పరమా గతి: ||
ఓం సహ నావవతు | సహ నౌ భునక్తు | సహ వీర్యం కరవావహై |
తేజస్వినావధీతమస్తు మా విద్విషావహై || ఓం శాంతి: శాంతి: శాంతి: ||
ఓం బ్రహ్మావర్తే మహాభాండీరవటమూలే మహాసత్రాయ సమేతా మహర్షయ: శౌనకాదయస్తే హ
సమిత్పాణయ: తత్త్వ జిజ్ఞాసవో మార్కండేయం చిర జీవినం ఉపసమేత్య పప్రచ్ఛుః కేన త్వం చిరం జీవసి కేన వానందమనుభవసీతి | పరమరహస్యశివ తత్త్వజ్ఞానేనేతి స హోవాచ | కిం
తత్ పరమ రహస్య శివతత్త్వజ్ఞానమ్ | తత్ర కో దేవ: | కే మంత్రా: | కో జప: | కా ముద్రా | కా
నిష్ఠా | కిం తత్ జ్ఞానసాధనమ్ | క: పరికర: | కో బలి: | క: కాల: | కిం తత్స్థానమితి | స
హోవాచ | యేన దక్షిణాముఖ: శివోఽపరోక్షీకృతో భవతి తత్ పరమ రహస్య శివ తత్త్వజ్ఞానమ్
| య: సర్వోపరమే కాలే సర్వానాత్మన్యుపసంహృత్య స్వాత్మానందసుఖే మోదతే ప్రకాశతే వా స
దేవ: | అత్రైతే మంత్ర రహస్య శ్లోకా భవంతి |
మేధా దక్షిణామూర్తి మంత్రస్య | బ్రహ్మా ఋషి: | గాయత్రీ ఛంద: |
దేవతా దక్షిణాస్య: | మంత్రేణాంగన్యాస: ||
ఓం ఆదౌ నమ ఉచ్చార్య తతో భగవతే పదం |
దక్షిణేతి పదం పశ్చాన్మూర్తయే పదముద్ధరేత్ || ౧ ||
అస్మచ్ఛబ్దం చతుర్థ్యంతం మేధాం ప్రజ్ఞాం పదం వదేత్ |
సముచ్చార్య తతో వాయుబీజం చ్ఛం చ తత: పఠేత్ |
అగ్నిజాయాం తతస్త్వేష చతుర్వింశాక్షరో మను: || ౨ ||
స్ఫటిక రజత వర్ణం మౌక్తికీం అక్షమాలాం అమృతకలశవిద్యాం జ్ఞానముద్రాం కరాగ్రే | దధతమురగకక్ష్యం చంద్రచూడం త్రినేత్రం
విధృత వివిధభూషం దక్షిణామూర్తిమీడే || ౩ ||
మంతేణ న్యాస: ||
ఆదౌ వేదాదిముచ్చార్య స్వరాద్యం సవిసర్గకం |
పంచార్ణం తత ఉద్ధృత్య అంతరం సవిసర్గకం |
అంతే సముద్ధరేత్తారం మనురేష నవాక్షర: || ౪ ||
ముద్రాం భద్రార్థదాత్రీం స పరశుహరిణం బాహుభిర్బాహుమేకం జాన్వాసక్తం దధానో భుజగబిలసమాబద్ధకక్ష్యో వటాధ: | ఆసీనశ్చంద్రఖండ ప్రతిఘటిత జటాక్షీరగౌర: త్రినేత్రో
దద్యాదాద్యః శుకాద్యైర్మునిభిరభివృతో భావశుద్ధిం భవో న: || ౫ ||
మంతేణ న్యాస: బ్రహ్మరిన్యాస: -
తారం బ్రూంనమ ఉచ్చార్య మాయాం వాగ్భవమేవ చ |
దక్షిణాపదముచ్చార్య తత: స్యాన్మూర్తయే పదమ్ || ౬ ||
జ్ఞానం దేహి పదం పశ్చాద్వహ్నిజాయాం తతో న్యసేత్ |
మనురష్టాదశార్ణోఽయం సర్వమంత్రేషు గోపిత: || ౭ ||
భస్మవ్యాపాండురంగః శశిశకలధరో జ్ఞానం రుద్రాక్షమాలా
వీణాపుస్తైర్విరాజత్కరకమలధరో యోగపట్టాభిరామ: |
వ్యాఖ్యాపీఠే నిషణ్ణో మునివరనికరై: సేవ్యమాన: ప్రసన్న:
సవ్యాల: కృత్తివాసాః సతతమవతు నో దక్షిణామూర్తిరీశ: || ౮ ||
తారం పరం రమాబీజం వదేత్సాంబశివాయ చ |
తుభ్యం చానలజాయాం మనుర్ద్వాదశవర్ణక: || ౯ ||
వీణాం కరై: పుస్తకం అక్షమాలాం బిభ్రాణమభ్రాభగలం వరాఢ్యం |
ఫణీంద్రకక్ష్యం మునిభి: శుకాద్యై: సేవ్యం వటాధ: కృతనీడమీడే || ౧౦ ||
విష్ణూ ఋషి: అనుష్టుప్ ఛంద: | దేవతా దక్షిణాస్య:
మంత్రేణ న్యాస: |
తారం నమో భగవతే తుభ్యం వటపదం తత: |
మూలేతి పదముచ్చార్య వాసినే పదముద్ధరేత్ || ౧౧ ||
ప్రజ్ఞామేధాపదం పశ్చాదాదిసిద్ధిం తతో వదేత్ |
దాయినే పదముచ్చార్య మాయినే నమ ఉద్ధరేత్ || ౧౨ ||
వాగీశాయ తత: పశ్చాన్మహాజ్ఞానపదం తత: |
వహ్నిజాయాం తతస్త్వేష ద్వాత్రింశద్వర్ణకో మను: |
ఆనుష్టుభో మంత్రరాజ: సర్వమంత్రోత్తమోత్తమ: || ౧౩ ||
lనం ||
ముద్రా పుస్తక వహ్ని నాగవిల సద్బాహుం ప్రసన్నానం
ముక్తాహార విభూషణం శశికలా భాస్వత్ కిరీటోజ్జ్వలం |
అజ్ఞానాపహం ఆదిం ఆదిగిరాం అర్థం భవానీపతిం
న్యగ్రోధాంత నివాసినం పరగురుం ధ్యాయాం అభీష్టాప్తయే || ౧౪ ||
మౌనముద్రా ||
సోఽహమితి యావదాస్థితి: సనిష్ఠా భవతి |
తదభేదేన మంత్రామ్రేడనం జ్ఞానసాధనం |
చిత్తే తదేకతానతా పరికర: | అంగచేష్టార్పణం బలి: |
త్రీణి ధామాని కాల: | ద్వాదశాంతపదం స్థానమితి |
తే హ పున: శ్రద్దధానాస్తం ప్రత్యూచు: |
కథం వాఽస్యోదయ: | కిం స్వరూపం | కో వాఽస్యోపాసక ఇతి |
స హోవాచ |
వైరాగ్యతైలసంపూర్ణే భక్తివర్తి సమన్వితే |
ప్రబోధపూర్ణే తి జ్ఞప్తిదీపం విలోకయేత్ || ౧౫ ||
మోహాంధకారే ని:సారే ఉదేతి స్వయమేవ హి |
వైరాగ్యమరణిం కృత్వా జ్ఞానం కృత్వోత్తరారణిం || ౧౬ ||
గాఢతామిస్రసంశాత్యై గూడమర్థం నివేదయేత్ |
మోహభానుజసంక్రాంతం వివేకాఖ్యం మృకండుజం || ౧౭ ||
తత్త్వావిచారపాశేన బద్ధం ద్వైతభయాతురం |
ఉజ్జీవయన్నిజానందే స్వస్వరూపేణ సంస్థిత: || ౧౮ ||
శేముషీ దక్షిణా ప్రోక్తా సా యస్యాభీక్షణే ముఖం |
దక్షిణాభిముఖ: ప్రోక్త: శివోఽసౌ బ్రహ్మవాదిభి: || ౧౯ ||
సర్వాదికాలే భగవాన్విరించి రూపాస్యైన సర్గసామర్థ్యమాప్య |
తుతోష చిత్తే వాంఛితార్థాశ్చ లబ్ధ్వా ధన్య: సోపాస్యోపాసకో భవతి ధాతా || ౨౦ ||
య ఇమాం పరమ రహస్య శివతత్త్వ విద్యామధీతే స సర్వపాపేభ్యో ముక్తో భవతి |
య ఏవం వేద స కైవల్యం అనుభవతి ఇతి: ఉపనిషత్ ||
ఓం సహ నావవతు | సహ నౌ భునక్తు | సహ వీర్యం కరవావహై |
తేజసవినావధీతమస్తు మా విద్విషావహై || ఓం శాంతి: శాంతి: శాంతి: ||
|| ఇతి దక్షిణామూర్తి ఉపనిషత్ సంపూర్ణం ||
